غدد پاراتیروئید (Parathyroid) چهار غده مجزا در قسمت خلفی غده تیروئید هستند که با ترشح هورمونی به نام پاراتورمون، میزان کلسیم خون را کنترل می کنند. افزایش و کاهش در میزان این هورمون منجر به بروز اختلالات الکترولیتی و متعاقب آن اختلالات کارکردی اورگانهای بدن می گردد. به عنوان مثال هورمون پاراتیروئید اضافى باعث کم شدن کلسیم استخوانها و نهایتا شکستگى استخوان مىشود.
اختلالات غدد پاراتیروئید
اختلالات پاراتیروئید شامل ترشح زیاد یا کم هورمون پاراتیروئید است.اگر به دلیلی افزایش سطح هورمون پاراتورمون را علیرغم سطوح بالای کلسیم خون داشته باشیم، پرکاری پاراتیروئید نامیده میشود.کاهش هورمون پاراتورمون را علیرغم سطوح پایین کلسیم خون، کم کاری پاراتیروئید مینامند.
پرکارى پاراتیروئید
هدف نهایی از کار غدد پاراتیروئید، تنظیم میزان کلسیم در بدن ما در یک رنج بسیار کوچک است، تا سیستم عصبی و عضلانی بدن ما عملکرد صحیحی داشته باشد. هر چند غدد تیروئید و پاراتیروئید در همسایگی هم قرار دارند و هر دو بخشی از سیستم غدد درون ریز بدن هستند، اما عملکرد این دو با یکدیگر مرتبط نیست.
شایعترین مشکلی که برای غدد پاراتیروئید ایجاد میشود، مشکل پرکاری است که در این حالت مقدار هورمونهای پاراتیروئیدی ترشح شده بیش از میزان لازم است. به این بیماری هیپرپاراتیروئیدیسم یا پرکاری پاراتیروئید گفته میشود. وقتی شخصی به این مشکل دچار میشود، غدد پاراتیروئید او رفتار غیر طبیعی دارند و صرفنظر از میزان کلسیم بدن، مقادیر زیادی هورمون ترشح میکنند و حتی زمانی که سطح کلسیم بدن نرمال است و این غدد نباید هیچ هورمونی ترشح کنند، همچنان به ترشح هورمون ادامه میدهند. تولید بیش از حد هورمونهای پاراتیروئیدی میتواند برای سلامتی شخص بسیار مضر باشد و باعث میشود شخص احساس خستگی بسیار شدید کند، به پوکی استخوان مبتلا شود و با بسیاری مشکلات جدی دیگر روبه رو شود. اختلال پرکاری تیروئید با داروهای جدید از جمله سیناست ، قابل درمان است.
پرکاری پاراتیروئید یا اولیه است و یا ثانویه. علل پرکاری اولیه غده پاراتیروئید، آدنوم (تومور خوشخیم) غدد پاراتیروئید، هایپرپلازی (رشد زیاده از حد) هر چهار غده و سرطان (تومور بدخیم) پاراتیروئید است.
خطرات احتمالی پرکاری تیروئید
کاهش تراکم استخوان و پوکی استخوان
شکستگی استخوان
سنگ کلیه
زخم معده
پانکراتیت یا التهاب پانکراس
اختلالات سیستم عصبی
تشخیص پرکاری پاراتیروئید
تشخیص پرکاری پاراتیروئید نسبتا ساده است چرا که غدد پاراتیروئید مقادیر بسیار زیادی هورمون را به صورت سرم کلسیم تولید میکنند و تشخیص و اندازه گیری این ماده در خون نیز کار ساده و آسانی است.